انواع گریدهای استیل و کاربرد آنها
•
استنلس استیل چیست؟ استنلس استیل stainless steel یا همان فولاد زنگ نزن گروه گسترده‌ای از آلیاژها هستند که دارای 12 تا 50 درصد عناصر آلیاژی هستند و انواع گریدهای استنلس استیل را شامل می‌شوند. ورق استیل، میلگرد استیل، نبشی و ناودانی استیل، لوله استیل و تیرآهن استیل از مهم ترین مقاطع فولادی هستند که در صنعت کاربرد فراوان دارند.
 |
ویژگی‌های دیگر این آلیاژها می‌توان به چقرمگی زیاد در دمای پایین و دمای اتاق، شکل پذیری خوب، مقاومت به خزش و اکسید شدن در دمای بالا اشاره کرد. عناصر آلیاژی که به فولاد ضد زنگ اضافه می‌شوند عبارتند از کروم و کربن برای فولادهای فریتی و مارتنزیتی، نیکل برای انواع آستنیتی و دوفازی. تمامی فولادهای زنگ نزن دارای منگنز و سیلیسیم هستند . عناصر آلیاژی دیگر که به استیل ها افزوده می‌شود عبارتند از مولیبدن، نایوبیم، تیتانیم، آلومینیوم، مس، تنگستن، نیتروژن که به منظور بهبود خواص شکل‌پذیری و تاثیر بر ریزساختار و افزایش مقاومت به خوردگی اضافه می‌شوند.
گریدهای استنلس استیل پرکاربرد در صنعت
گریدهای استنلس استیل انواع زیادی را دربر می گیرد که کاربردهای متفاوتی برای آنها تعریف شده است. در ادامه به مهم ترین گریدهای استنلس استیل موجود در صنعت پرداخته شده است.
استنلس استیل گرید 304
در بین گریدهای استنلس استیل ، این نوع متداول‌ترین انواع فولاد ضد زنگ آستنیتی است که در میان آلیاژهای فولاد، فولاد زنگ‌نزن درجه 304 به دلیل مقاومت کششی بالا حدود 621MPa قابل توجه است و مانند اکثر فولادهای زنگ نزن، گرید304 دارای دمای حداکثر کارایی بالا (حدود 870 درجه سانتی‌گراد) است. این ترکیب مقاومت کششی بالا، مقاومت در برابر دما و مقاومت در برابر خوردگی، استنلس استیل درجه 304 را برای کاربردهای بسیار متنوع ایده‌آل می‌کند.
استنلس استیل گرید 316
از دیگر انواع متداول فولاد زنگ نزن آستنیتی، استنلس استیل گرید 316 دارای مقاومت کششی بالا 579MPa و حداکثر درجه حرارت استفاده در حدود 800 درجه سانتی‌گراد است. در حالی که مقاومت کششی و تحمل دمایی کمتری نسبت به فولاد زنگ نزن گرید 304 دارد، استیل گرید 316 مقاومت بهتری نسبت به آلیاژ 304 در برابر کلریدها (مانند نمک) دارد. این امر باعث می‌شود که برای کاربردی که در معرض قرار گرفتن در معرض نمک یا کلریدهای دیگر قرار دارد، یک انتخاب ارجح باشد.
استنلس استیل گرید 430
این فولاد از گروه گریدهای استنلس استیل فریتی است، گرچه به اندازه هریک از آلیاژهای آستنیتی برجسته شده در بالا نیست، فولاد زنگ نزن گرید 430 مقاومت ویژه‌ای در برابر اسید نیتریک دارد. اگرچه مقاومت کششی آن (450MPa) از فولادهای ضد زنگ آستنیتی کمتر است، اما برای بسیاری از کاربردهای سنگین هنوز هم به اندازه کافی مستحکم است.
استنلس استیل گرید 434
این گرید استنلس استیل 434، گزینه قوی‌تر برای استیل گرید 430، دارای مقاومت کششی 540MPa و حداکثر دمای کار 815 درجه سانتی‌گراد است. این باعث می‌شود که فولاد ضد زنگ گرید 434 برای کاربردهای دمای بالا نسبت به استیل 316 کمی بهتر باشد، در حالی که سخت تر از استیل گرید 430 است. استیل گرید 434 همچنین در مقایسه با فولاد زنگ نزن گرید 430 مقاومت حفره ای بسیار خوبی دارد.
استنلس استیل گرید 420
این فولاد از گروه فولادهای زنگ نزن مارتنزیتی است و در صورت بازپخت، گرید استنلس استیل 420 دارای مقاومت کششی در حدود 586MPa است. وقتی سخت شد و تنش گیری انجام شد، مقاومت کششی این ماده تقریباً به 1586Mpaمی‌رسد. گرچه از نظر شیمیایی به اندازه فولاد زنگ نزن آستنیتی و فریتی که در بالا ذکر شد مقاوم نیستند، استنلس استیل گرید 420 مقاومت خوبی در برابر اسیدهای ملایم، آب، برخی از مواد قلیایی و ترکیبات غذایی دارد، به همین دلیل است که اغلب از آن برای کارد و چنگال استفاده می‌شود. هنگامی که مقاومت در برابرکشش و مقاومت به ضربه در کاربردی احتیاج باشد، فولاد ضد زنگ 420 یک انتخاب ایده‌آل است.
استنلس استیل گرید 405
این فولاد از گروه فولادهای زنگ نزن مارتنزیتی است که با شماره 1.4057 شناسایی می‌شود و به استیل 4057 معروف است، با استحکام کششی بالای 800MPa برای پروژه‌های مهندسی پیچیده در دریاها بسیار کاربرد دارد. از آنجایی که این فولاد قابلیت ماشینکاری خوبی دارد در قطعات پمپ و شیر، شفت ها، میله‌های پیستونی، اتصالات، همزن‌ها، پیچ و مهره استفاده می‌شود.
استنلس استیل گرید 1.4923
فولاد زنگ نزن EN 1.4923 یک فولاد زنگ نزن مارتنزیتی با استحکام کششی 900MPa است که برای شکل‌دهی اولیه به محصولات کارشده طراحی شده است. X22CrMoV12-1 مشخصه شیمیایی این استیل است و حاوی مقادیری مولیبدن است. این فولاد در بین گریدهای استنلس استیل مارتنزیتی استحکام کششی نسبتاً بالایی دارد و به دلیل داشتن مقادیر نسبتا کم کروم مقاومت به خوردگی آن در اتمسفر معمولی خوب است اما در محیط کلرید و نمک‌ها محدود است. همچنین مقاومت به خستگی خوب آن باعث کاربرد بیشتر آن در صنایع پتروشیمی شده است.